Otobüsü Nedir
Otobüs, genellikle şehir içi veya şehirler arası yolcu taşımacılığında kullanılan, çok sayıda yolcuyu aynı anda taşıyabilen büyük bir motorlu kara taşıtıdır. Otobüsler, genellikle belirli bir güzergâh üzerinde, belirli duraklarda durarak yolcu alıp indirirler. Özellikle şehirler arası uzun mesafelerde oldukça konforlu otobüsler kullanılırken, şehir içi ulaşımda da birçok değişik tip ve model otobüs kullanılmaktadır.
Otobüslerin başlıca özellikleri şunlardır:
Büyüklük: Otobüsler, minibüs ve otomobillere göre oldukça büyüktür ve ağırlıklı olarak 20-60 arasında yolcu taşıyabilirler.
Kullanım Alanı: Şehir içi toplu taşıma (belediye otobüsleri), şehirler arası yolculuk (turizm veya yolcu otobüsleri), okul servisi, turistik geziler gibi farklı amaçlarla kullanılabilirler.
Yapı: Otobüslerde genellikle bir sürücü ve yolcular için koltuklar bulunur. Bazı otobüslerde ayakta yolcu taşımak da mümkündür.
Çalışma Prensibi: Dizel, elektrikli veya hibrit motorlarla çalışabilirler.
Kısacası, otobüs; çok sayıda insanı bir yerden başka bir yere toplu olarak taşımak için tasarlanmış büyük bir taşıma aracıdır.
Otobüsü Kim Keşfetti ?
Otobüsü Kim Buldu: Otobüsün ilk mucitleri; Baise Pascal ve Duc de Roannez‘dir. Bu otobüslerin ilki 1662 yılında Paris’te kullanılmıştır. Aynı zamanda bilim insanı ve zamane filozofu kabul edilen Baise Pascal ve parasal konularda destekçisi Duc de Roannez, sekiz yolcu alabilen “Carosses â cinq solz” adındaki otobüsün isim hakkını da almışlardır.
Otobüs İle İlgili Çarpıcı Bilgiler:
- Bu ilk otobüs, atlı bir araçla birden fazla yolcuyu taşıyan ilk düzenli servis olarak kabul edilmektedir. Ancak yüksek maliyetler ve sosyal sınıflar arası sorunlar nedeniyle kısa sürede başarısız oldu. Bu deneme, otobüsün temel fikrini ortaya koymuş olsa da, pratikte uygulanabilir değildi.
- Otobüsle ilk sefer 18 Mart 1662 tarihinde Saint Antonie kapısı ve Luxembourg kapısı arasında tarifeli olarak başlamıştır. Aynı zamanda toplam yedi araçtan oluşan otobüs filosu 7-8 dakika aralıklarla sefer yapıyordu.
- İlk etapta askerler ve köylülere yasak olan bu araçlara, toplu taşıma aracına binme modasına uyan Fransız Kralı dahi bindi.
- 1819 yılına gelindiğinde otobüslerin kapasiteleri artmış ve 16-18 yolcu taşımaya başlamışlardı. Böylelikle Jacques Lafitte yeni bir filo kurmuş ikinci kez toplu taşımayı denemeye başlamıştır.
- 1847 yılında dünya çift katlı otobüslerle tanışmıştır. 1851 yılına kadar bu araçlar bir hayli rağbet gördü.
- 1909 yılında üstü tamamen kapalı otobüsler üretilmiştir. Ancak yasal sorunlar yüzünden 1925’te ancak sefere başlayabilmişlerdir.
19. Yüzyılda Gelişmeler
1820’lerde İngiltere‘de George Shillibeer, Londra’da ilk omnibüsü (atlı otobüs) hizmete soktu. “Omnibus” kelimesi Latince’de “herkes için” anlamına gelir ve bu araçlar halka açık toplu taşıma sağladı. Bu dönemde otobüsler, şehir içi ulaşımı dönüştürdü ve aynı zamanda sanayi devrimiyle birlikte yaygınlaştı.
Modern Otobüsün Doğuşu
Motorlu otobüsün icadı, içten yanmalı motorların gelişimiyle gerçekleşmiştir. Bu, otobüsün gerçek anlamda “icat edildiği” dönemi işaret eder.
Yakıt ile Çalışan İlk Otobüs
Yakıtla çalışan ilk otobüs ise Kuzey Almanya’da 18 Mart 1895 yılında çalışmaya başlamıştır. Alman mühendis Karl Benz, 1895 yılında dünyanın ilk motorlu otobüsünü üretti. Bu araç, benzinle çalışan bir motorla donatılmıştı ve sekiz yolcu taşıyabiliyordu. Benz‘in tasarımı, otobüs endüstrisinin temelini attı. 1900’lerin başında elektrikli ve dizel modeller de ortaya çıktı, ancak Benz‘in icadı dönüm noktasıydı.
15 kilometrelik hatta çalışmaya başlayan bu otobüsler, 5 beygir gücünde ve tek katlılardı. Tarihler 1899 yılını gösterdiğinde ise Londra’da Almanların Daimlers marka otobüsleri piyasaya çıkmıştır. Bu otobüsler; tam 12 beygir gücünde, iki katlı ve aynı zamanda 26 yolcu taşıyabiliyorlardı.
Günümüzdeki Etkileri
Otobüsün icadı, Blaise Pascal‘dan Karl Benz‘e uzanan bir zincirdir. Bugün elektrikli ve otonom otobüsler, sürdürülebilir ulaşımın geleceğini şekillendiriyor. Bu evrim, özellikle toplu taşımanın erişilebilirliğini artırarak toplumları dönüştürdü.
Video:
