1. Anasayfa
  2. Kim Buldu

Lambayı Kim Buldu?

Lambayı Kim Buldu?
İlk Elektrik Lambası.
1

Lambayı Kim Buldu ?

Lambayı Kim Buldu: Ampulü, 1800’lü yıllarda İtalyan mucit Alesssandro Volta yanlışlıkla keşfetmiştir. Aslında Volta, o sırada tuzlu suya batırılmış ve kartonla serpiştirilmiş; çinko ve bakır katmanlı “Voltaik yığınlar” olarak bilinen pilleri geliştiriyordu. Bu katmanlar, her iki ucu bakır tel ile bağlandı. Devre kapandığında ise tel parlamaya başladı. Aslında bu istemedende olsa ışığın icadıydı.Fakat pek çok kaynak ve tarihi arşivde, ışığın gerçek mucidi maalesef başka kişiler olarak anlatılır. Bu konunun önemi aslında Volta’nın kendisinden sonrakilere kaynak olması açısından oldukça mühimdir. Lakin öyle de olmuştur. Bundan iki-üç yıl sonra ortaya farklı bir mucit İngiliz Kimyager Humphry Davy çıkacaktı.

Tamamen elektrik lambası özelliğini taşıyan cihazı ilk olarak İngiliz Kimyager Humphry Davy icat etmiştir. Aslında bu icada ilk elektrik ark lambası da denilebilir; zira burada ışık, voltaik yığınlara bağlı iki kömür elektrotu arasında havada bir elektrik arkı oluşturarak çalışacaktı. Aşağıda bir elektrik ark lambası çalışırken.

İlk Elektrik Lambası. Lambayı Kim Buldu?
İlk Elektrik Lambası. Davy, karbon elektrotları arasında yüksek voltajlı bir ark üretmek için 300 sıvı hücreli bir pil kullandı. Fotoğraf Kaynağı:  Elektrik Ark Lambası

Ancak bu icat çok pratik ve işlevselliği yüksek bir icat değildi. Zira çok yüksek ve ayarlanması zor bir parlaklık oranında yandı. Ancak geliştirilerek; tren istasyonu ve deniz feneri gibi alanlarda oldukça başarılı bir şekilde kullanılmıştır.

Akkor Ampülü Kim İcat Etti ?

Bugün her ne kadar led ve çok farklı teknolojik ampuller icat edilmiş olsada, hâlâ akkor ampuller dünyanın birçok ülkesinde kullanılmaktadır. Bu ampulleri ise 1840 yılında ilk olarak Warren de la Rue isminde mucit icat etmiştir.

Gözlüğü Kim Buldu ?

thumbnail
Önerilen Yazı
Gözlüğü Kim Buldu?

İlk Ampulün Patentini Kim Aldı ?

Ampulün ilk patentini 1841 yılında Frederick de Moleyns, karbon filaman ampulü ile almıştır.  Moleyns, iki platin tel arasında ısıtılan toz kömürden faydalanmıştır. Aynı zamanda bu sistem, öncekilere göre daha uygun maliyetli olmuştur.

Ampulün İcadından Sonraki İlk Gelişme:

Joseph Swan, icadını gerçekleştirirken.. Lambayı Kim Buldu?
Joseph Swan, icadını gerçekleştirirken..

1860 yılında İngiliz kimyager Joseph Swan, bir vakum odasında karbonize pamuk ipliği kullanarak bir ampulü tasarlamayı başarmıştı. Bu ampul, mali açıdan Rue’nin ampulünden daha uygun maliyetliydi, Moleyns’in buluşundan da daha verimli çalışıyordu.

İlk Vakumlu Ampulü Kim Buldu?

Spengel'ın Civa Vakum Pompası
Spengel’ın Civa Vakum Pompası

1865 yılında Alman kimyager Herman Sprengel, kendi adını verdiği Sprengel pompasını (vakum pompası) icat etti. Bu pek çok kişinin meraklan beklediği bir buluştu, zira bu buluştan sonra ampul filamanları artık vakum odalarına yerleştirilebilecekti.

İlk Gazla Dolu Elektrik Ampulünü Kim Tasarladı?

Yıllar 1874’ü gösterdiğinde Kanada’lı mucitler Henry Woodward ve Matthew Evans, nitrojen dolu, karbon filamanlı bir lambanın patentini aldılar. Çok başarı getirmeyen bu girişimin ardından, patentlerini 1879 yılında Edison’a sattılar. Ancak bu teknoloji 1911 yılına kadar Edison’un ampullerinde kullanılmamıştır.

Ampulü Kim Yaptı ?

Edison’un ilk ampulü. Lambayı Kim Buldu?
Edison’un ilk ampulü.

Ampulü icat eden Edison mu ? Sorusunun cevabı aslına bakarsanız “hayır”dır. Edison, kendisinden önce başarısız olan girişimleri, ticari bir hale getirmenin yolunu bulmuştu aslında. Ancak bu girişimleri de bir başarı hikayesi olarak nitelendirebiliriz. Zira ünlü bilim insanı, 1878-1880 yılları arasında 3.000’den fazla tasarımı bu buluşa feda etmiştir. Sonrasında ise 1.200 saatten fazla yanabilen ampulün yolunu açmıştır.

İngiltere’de Aydınlatma Savaşı:

Ediswan’ın ilk ampul tasarımlarından birisi
Ediswan’ın ilk ampul tasarımlarından birisi

Edison, İngiltere’de patent ihlali nedeniyle Swan’a dava açmıştır. Ancak mahkeme Swan’in 1887 yılında İngiltere’de aldığı patent nedeniyle bu davayı reddetmiştir. Sonuçta ikili ortak bir noktada buluşup, dünyanın en büyük ampul üreticilerinden biri olan Ediswan’ı kurmuştur.

Bugün Bildiğimiz Şekliyle Elektrik Ampulünü Kim İcat Etti? Modern Lambayı Kim Buldu ?

Tungsten Ampulu: Tungsten filaman akkor ampulden bir örnek. Yaklaşık 100 watt olan ampul; 120 V, ve neredeyse 80 mum gücünde ışık üretiyordu.
Tungsten Ampulu: Tungsten filaman akkor ampulden bir örnek. Yaklaşık 100 watt olan ampul; 120 V, ve neredeyse 80 mum gücünde ışık üretiyordu.

1910 yılında William David Coolidge, karbon filamentlerden daha parlak ve daha uzun süre yanabilen tungsten filamanı geliştirdi. Tungsten, herhangi bir elementin en yüksek erime noktasına sahipti, aynı zamanda günümüzde hâlâ bu akkor ampullerden kullanılmaktadır. David’in bu icatı yeni bir ampul keşifi değildir; ancak ince tellerle ampul yaratma felsefesinin başını çekiyordu.

Modern Akkor Ampulü Kim İcat Etti?

1913’te Irving Langmuir, Gazla Dolu Sarmal Tungsten Lambayı aşırı düzeyde geliştirdi. Ampulü, ampulün ömrünü büyük ölçüde artıran ve camın kararmasını önleyen inert bir gazla doldurdu. Daha sonra meslektaşı Coolidge‘in çalışmalarını temel alarak sarmal tungsten filamanı geliştirdi. Ampul teknolojisi üzerine yaptığı çalışma o kadar önemliydi ki, 1932’de Langmuir, yüzey kimyası üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı kimyada Nobel Ödülü‘ne layık görülmüştür.

Çarpıcı bir konu: Işık Nedir ?

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    e_lendim
    Eğlendim
  • 0
    d_nceliyim
    Düşünceliyim
  • 3
    bay_ld_m
    Bayıldım
İlginizi Çekebilir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (1)

  1. Merhaba

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir