Bankayı Kim Buldu ?
Antik Dönem Bankacılığının Kökenleri
Bankacılık kavramının tek bir kişi tarafından “keşfedilmesi” söz konusu değildir. Bankacılık, binlerce yıl boyunca farklı medeniyetlerde aşamalı olarak gelişen bir sistemdir. İlk bankacılık faaliyetlerinin izlerine MÖ 3000’li yıllarda Mezopotamya‘da rastlanmaktadır. Sümerler ve Babilliler, tapınaklarda tahıl ve değerli eşyaları saklama, borç verme ve aynı zamanda faiz alma gibi temel bankacılık işlemlerini gerçekleştirmişlerdir.
Bankacılığın icadı ile belgelenebilir olmayan farklı bilgiler ve kaynaklarda bulunmaktadır. Antik Çağlar’da tapınaklar banka olarak kullanılmıştır. Aynı zamanda bu hizmet karşılığında bankayı kullananlardan hizmet bedeli olarak paranın bir kısmı alınmıştır. Bunun akabinde ülkemizde bulunan ve dünyanın yedi harikasından bir tanesi olan Efes Antik Kenti‘ndeki rahipler banka buluşunu hayata geçirmişlerdir. Seyahate çıkan hacı adaylarına yazılı belge ile hizmet vermişlerdir. Tüccarlar ise özellikle riski sıfıra indirmek için rahiplerden aldıkları çekleri kullanmaktaydılar.
İlk olarak banka buluşunu hayata geçiren rahipler, ilk etapta paranın %2’sini aldılar. Daha sonra Akdeniz’deki saldırılardan dolayı faiz oranı %12’ye kadar çıktı. Ancak faiz tutarını tüccarlardan ve yolculardan peşin olarak alıyorlardı. Ayrıca bu buluş ile beraber Efes, dünyanın en büyük tapınağı olmanın yanı sıra aynı zamanda dünyanın en büyük bankası da olmuştu. Paranın bulunuşu milattan öncesine dayanmaktadır.
Orta Çağ’da Bankacılığın Evrimi
Orta Çağ’da bankacılık sistemi önemli bir dönüşüm geçirmiştir. 12. ve 13. yüzyıllarda İtalyan şehir devletlerinde, özellikle Venedik, Floransa ve Cenova‘da modern bankacılığın temelleri atılmıştır. Medici ailesi gibi zengin tüccar aileleri, uluslararası ticaret ve kredi sistemlerini geliştirerek bankacılığı yeni bir boyuta taşımışlardır. Bu dönemde kambiyo senetleri, akreditifler ve bununla birlikte çift taraflı muhasebe sistemi gibi yenilikler ortaya çıkmıştır.
Modern Bankacılığın Doğuşu
Modern anlamda ilk banka olarak kabul edilen Banca Monte dei Paschi di Siena, 1472 yılında İtalya‘da kurulmuştur ve günümüzde hala faaliyetlerini sürdürmektedir. 17. yüzyılda merkez bankacılığı kavramı ortaya çıkmıştır. 1668’de Sveriges Riksbank (İsveç Merkez Bankası) ve 1694’te Bank of England kurulmuştur. Bu kurumlar, para basma yetkisi ve aynı zamanda devlet finansmanı gibi yeni işlevlerle bankacılığı devlet politikasının önemli bir aracı haline getirmiştir.
Sanayi Devrimi ve Bankacılığın Yaygınlaşması
19. yüzyılda Sanayi Devrimi ile birlikte bankacılık sektörü hızla büyümüştür. Sermaye birikimi, yatırım finansmanı ve uluslararası ticaretin artması, bankaların sayısının ve aynı zamanda çeşitliliğinin artmasına yol açmıştır. Bu dönemde ticari bankalar, yatırım bankaları ve aynı zamanda tasarruf bankaları gibi farklı bankacılık türleri ortaya çıkmıştır. Rothschild ailesi gibi uluslararası bankacılık ağları, özellikle küresel finansal sistemin temellerini atmıştır.
Türkiye’de Bankacılığın Doğuşu
Türkiye’de ilk kurulan devlet bankası 15 Ağustos 1888 yılında kurulan Ziraat Bankası’dır. İlk özel banka ise 26 Ağustos 1924 Türkiye İş Bankası’dır. Ayrıca İş Bankası, ilk ATM’yi açarak bankamatik terimini Türkçeye ilk kazandıran banka olma özelliğine de sahiptir.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nı Kim Kurdu?
Çağdaş Bankacılık ve Dijital Dönüşüm
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bankacılık sektörü teknolojik gelişmelerle birlikte köklü değişimler yaşamıştır. ATM’lerin icadı, kredi kartlarının yaygınlaşması, internet bankacılığı ve aynı zamanda mobil bankacılık uygulamaları, bankacılık hizmetlerini daha erişilebilir hale getirmiştir. 21. yüzyılda dijital bankalar, kripto para birimleri ve bununla birlikte blockchain teknolojisi, bankacılık sektörünün geleceğini şekillendirmeye devam etmektedir.
Bankacılık, tek bir kişinin keşfi olmaktan ziyade, insanlığın ekonomik ihtiyaçlarına yanıt olarak binlerce yıl boyunca evrimleşen bir sistemdir. Antik Mezopotamya‘daki tapınak depolarından günümüzün dijital bankacılık platformlarına kadar uzanan bu yolculuk, ticaret, teknoloji ve toplumsal ihtiyaçların karmaşık etkileşiminin bir sonucudur. Bankacılık sistemi, ekonomik gelişmenin temel taşlarından biri olarak evrimleşmeye ve aynı zamanda yeni teknolojilerle dönüşmeye devam etmektedir.
